در حدود قرن پنجم قبل از میلاد در خاک آذربایجان و داغستان جنوبی دولتی به نام آلبانی قفقاز تشکیل شد. این کشور محل سکونت اجداد مردم لزگین زبان داغستان کنونی بوده است. لازم به ذکر است که شکل گیری نهایی مرزهای جغرافیایی داغستان تنها در دهه 60 قرن بیستم در دوره شوروی رخ داد. سپس نواحی شمالی داغستان ضمیمه شد، بنابراین، همه مردمانی که در حال حاضر در داغستان ساکن هستند، متعلق به نوادگان اصیل ساکنان آلبانی قفقاز نیستند.
تعداد زیادی از رویدادهای سیاسی مختلف در ایالت باستانی آلبانی رخ داده است - تاریخ آن هنوز توسط دانشمندان به طور مبهم تفسیر می شود.
در ابتدا، این کشور به صورت کنفدراسیونی متشکل از بیست و شش پادشاهی تشکیل شد، اما در قرن دوازدهم به حکومت‌های کوچک تقسیم شد و تا قرن هفدهم پس از میلاد به این شکل وجود داشت، تا اینکه بخشی از امپراتوری روسیه شد.. منابع تاریخی عرب ادعا می کنند که آخرین نهاد سیاسی است که سنت ها را ادامه داده استآلبانی قفقاز باستان، آذربایجان کنونی (در دوران باستان - منطقه تاریخی آران) بوده است.
در قلمرو داغستان در قرن چهارم، یازده نفر از رهبران کوهستانی یا شاهان و همچنین پادشاه لک ها حکومت می کردند. در همان آغاز قرن ششم، آلبانی قفقاز به چندین جامعه سیاسی تقسیم شد که در بخش‌های مختلف قلمرو داغستان زندگی می‌کردند. در قسمت جنوبی داغستان، در کوهستان، در جنوب رود سامور، لایران زندگی می کرد. فلات جنوب دربنت محل سکونت مسکوت بود. قلمرو واقع در شمال رودخانه سامور و همچنین حوضه رودخانه Gyulgerychay توسط لکز (لزگین های مدرن، روتول ها، آگول ها و غیره) انتخاب شد. و در شمال غربی دربند، نزدیک رود روباس، انجمن طبساران زندگی می کرد.
امارت دربند بخشی از ایالت آلبانی قفقاز بود. در مسیر تجارت خزر شکل گرفت و مرکز آن شهر دربند بود. این مرکز اصلی تجارت در منطقه خزر و برای مدت کوتاهی پایتخت بود (آلبانی بعداً به دلیل حملات مداوم "شمال" به دربندت، پایتخت دیگری را به دست آورد).
بعد از دربنت، پایتخت آلبانی قفقاز به شهر کابالا (کابالکی) تبدیل شد که ویرانه های آن تا به امروز در آذربایجان باقی مانده است. پس از اینکه جمهوری آذربایجان به الفبای لاتین روی آورد، حرف روسی "K" با "Q" لاتین جایگزین شد، بنابراین، پایتخت باستانی لزگین ها نه کابالا، بلکه گابالا نامیده می شد (ایستگاه رادار گابالا توسط گابالا اجاره شده بود. فدراسیون روسیه).
قرار گرفتن در چهارراه تمدن ها، مهاجرت و مسیرهای کاروانی، آلبانی قفقاز، در واقع،دائماً مجبور به دفاع از استقلال خود می شود. آلبانی در حال جنگ با رومیان (لشکرکشی‌های افسانه‌ای پومپه و کراسوس به قفقاز) با ایران ساسانی، هون‌ها، عرب‌ها، خزرها و قبایل ترک بود که با این وجود توانستند سرانجام آلبانی قفقاز را به عنوان یک دولت نابود کنند.
مردم لزگین نیز روزهای سختی را در دهه‌های ۵۰ تا ۶۰ قرن بیستم تجربه کردند. "نخبگان" حاکم داغستان، در آستانه سرشماری سراسری اتحادیه، آنها را تقسیم کردند و به هر ملیت قول "حاکمیت" دادند. اما از این "حاکمیت" مردم لزگین فقط بازنده بودند، زیرا. آنها تنها چهل سال بعد، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، موفق به دریافت الفبای موعود شدند. تمام این سال ها نانوشته ماندند، زیرا. به جای لزگی مادری خود، آنها مجبور شدند از زبان جدید "بومی" - روسی استفاده کنند.
