جزیره ایستر دورافتاده ترین قطعه زمین مسکونی در جهان است. مساحت آن تنها 165.6 کیلومتر مربع است. متعلق به جزیره شیلی است. اما تا نزدیکترین شهر سرزمین اصلی این کشور، والپارایسو، 3703 کیلومتر است. و هیچ جزیره دیگری در نزدیکی آن، در بخش شرقی اقیانوس آرام وجود ندارد. نزدیکترین زمین مسکونی در 1819 کیلومتری واقع شده است. اینجا جزیره پیتکرن است. به این دلیل شناخته شده است که خدمه سرکش کشتی Bounty می خواستند در آن بمانند. جزیره ایستر که در اقیانوس آرام گم شده اسرار بسیاری را در خود جای داده است. اول اینکه معلوم نیست اولین افراد از کجا آمده اند. آنها نتوانستند در این مورد چیزی برای اروپایی ها توضیح دهند. اما اسرارآمیزترین اسرار جزیره ایستر بت های سنگی آن هستند. آنها در امتداد کل خط ساحلی نصب شده اند. بومیان آنها را موآی می نامیدند، اما نمی توانستند به وضوح توضیح دهند که چه کسانی هستند. در این مقاله سعی شده است نتایج تمام اکتشافات علمی اخیر را خلاصه کنیم تا اسرار دورافتاده ترین خشکی از تمدن را کشف کنیم.
تاریخ جزیرهعید پاک
در 5 آوریل 1722، ملوانان یک اسکادران متشکل از سه کشتی به فرماندهی دریانورد هلندی یاکوب روگوین، زمینی را در افق دیدند که هنوز روی نقشه مشخص نشده بود. وقتی به ساحل شرقی جزیره نزدیک شدند، دیدند که این جزیره مسکونی است. بومیان به سمت آنها رفتند و ترکیب قومی آنها هلندی ها را تحت تأثیر قرار داد. در میان آنها قفقازی ها، نگرویدها و نمایندگان نژاد پلینزی بودند. هلندی ها بلافاصله توسط تجهیزات فنی اولیه جزیره نشینان مورد حمله قرار گرفتند. قایق‌های آنها از تکه‌های چوب پرچ شده بود و به همین دلیل اجازه دادند آب از میان آنها عبور کند که نیمی از افراد در قایق رانی آن را نجات دادند، در حالی که بقیه پارویی می‌رفتند. چشم انداز جزیره بیش از حد تیره و تار بود. حتی یک درخت روی آن بلند نشد - فقط بوته های کمیاب. روگهون در دفتر خاطرات خود نوشت: "ظاهر متروک جزیره و خستگی بومیان حکایت از بایر بودن زمین و فقر شدید دارد." اما بیشتر از همه، کاپیتان از بت های سنگی شوکه شد. چگونه بومیان با چنین تمدن بدوی و منابع کمیاب قدرت تراشیدن از سنگ و تحویل این همه مجسمه سنگین به ساحل را داشتند؟ کاپیتان هیچ پاسخی برای این سوال نداشت. از آنجایی که این جزیره در روز رستاخیز مسیح کشف شد، نام عید پاک را دریافت کرد. اما خود بومیان آن را راپا نوی نامیدند.
اولین ساکنان جزیره ایستر از کجا آمدند
این اولین پازل است. اکنون بیش از پنج هزار نفر در این جزیره به طول 24 کیلومتر زندگی می کنند. اما زمانی که اولین اروپایی ها در ساحل فرود آمدند، تعداد بومیان بسیار کمتر بود. و در سال 1774، کوک دریانورد تنها هفتصد نفر را شمارش کردساکنان جزیره از گرسنگی لاغر شده اند. اما در همان زمان، در بین بومیان نمایندگانی از هر سه نژاد انسانی وجود داشت. نظریه های زیادی در مورد منشاء جمعیت راپا نویی ارائه شده است: مصری، میان آمریکایی و حتی کاملاً افسانه ای، مبنی بر اینکه جزیره نشینان بازماندگان فروپاشی آتلانتیس هستند. اما تجزیه و تحلیل DNA مدرن نشان می دهد که اولین Rapanui در حدود سال 400 فرود آمد و به احتمال زیاد از پلینزی شرقی آمده است. گواه این امر زبان آنهاست که به گویش های ساکنان جزایر مارکز و هاوایی نزدیک است.
ظهور و سقوط تمدن
اولین چیزی که توجه کاشفان را به خود جلب کرد بت های سنگی جزیره ایستر بود. اما اولین مجسمه به سال 1250 و آخرین (ناتمام، باقی مانده در معدن) - به سال 1500 برمی گردد. مشخص نیست که تمدن بومیان از قرن پنجم تا سیزدهم چگونه توسعه یافته است. شاید در مرحله ای خاص، ساکنان جزیره از یک جامعه قبیله ای به اتحادیه های نظامی قبیله ای حرکت کردند. افسانه ها (بسیار متناقض و پراکنده) از رهبر هوتو ماتوآ حکایت می کنند که اولین کسی بود که پا به راپا نویی گذاشت و همه ساکنان را با خود آورد. او شش پسر داشت که پس از مرگش جزیره را تقسیم کردند. بنابراین، قبیله ها شروع به داشتن جد خود کردند، که سعی کردند مجسمه او را بزرگتر، عظیم تر و نماینده تر از قبیله همسایه بسازند. اما چه چیزی باعث شد که مردم راپا نویی از کنده کاری و برپایی بناهای تاریخی خود در اوایل قرن شانزدهم دست بکشند؟ این تنها با تحقیقات مدرن کشف شده است. و این داستان می تواند باشدآموزنده برای همه بشریت.
فاجعه زیست محیطی در مقیاس کوچک
فعلاً بت های جزیره ایستر را کنار بگذاریم. آنها توسط اجداد دور بومیان وحشی که توسط اکتشافات Roggeven و Cook گرفتار شده بودند حک شده بودند. اما چه چیزی بر افول تمدن زمانی غنی تأثیر گذاشت؟ از این گذشته، راپا نوآزهای باستانی حتی زبان نوشتاری داشتند. ضمناً متون الواح یافت شده هنوز رمزگشایی نشده اند. دانشمندان به تازگی پاسخی به آنچه بر این تمدن آمده است داده اند. همانطور که کوک تصور می کرد مرگ او به دلیل فوران آتشفشانی سریع نبود. او برای قرن ها عذاب کشید. مطالعات مدرن بر روی لایه های خاک نشان داده است که این جزیره زمانی پوشیده از پوشش گیاهی سرسبز بوده است. جنگل ها پر از شکار بود. راپا نویی های باستانی به کشاورزی، پرورش سیب زمینی، تارو، نیشکر، سیب زمینی شیرین و موز مشغول بودند. آنها با قایق های خوب ساخته شده از تنه توخالی درخت خرما به دریا رفتند و دلفین ها را شکار کردند. این واقعیت که ساکنان جزیره باستان خوب غذا می‌خوردند، با تجزیه و تحلیل DNA از مواد غذایی یافت شده بر روی خرده‌های سفال نشان می‌دهد. و این بت توسط خود مردم نابود شد. جنگل ها به تدریج قطع شد. ساکنان جزیره بدون ناوگان خود و در نتیجه بدون گوشت ماهی های اقیانوس و دلفین ها باقی ماندند. آنها قبلاً همه حیوانات و پرندگان را خورده اند. تنها غذای مردم راپا نویی خرچنگ و صدف بود که آنها را در آب کم عمق جمع می کردند.
جزیره عید پاک: مجسمه های موآی
بومیان واقعاً نمی توانستند چیزی در مورد نحوه ساخت آنها و از همه مهمتر اینکه چگونه بت های سنگی چندین تنی به ساحل آورده می شدند بگویند. آن ها هستندآنها آنها را "موآی" می نامیدند و معتقد بودند که آنها حاوی "مانا" هستند - روح اجداد یک قبیله خاص. هر چه تعداد بت ها بیشتر باشد، تمرکز قدرت ماوراء طبیعی بیشتر می شود. و این باعث شکوفایی طایفه می شود. بنابراین وقتی فرانسوی‌ها یکی از مجسمه‌های موآی جزیره ایستر را در سال 1875 برداشتند تا آن را به موزه پاریس ببرند، راپا نویی باید با اسلحه نگه داشته می‌شد. اما، همانطور که مطالعات نشان داده است، حدود 55٪ از تمام بت ها به سکوهای خاصی منتقل نشدند - "ahu"، بلکه ایستاده بودند (بسیاری در مرحله پردازش اولیه) در معدنی در دامنه آتشفشان Rano Raraku.
سبک هنری
در مجموع بیش از 900 مجسمه در جزیره وجود دارد. آنها توسط محققان به ترتیب زمانی و سبک طبقه بندی می شوند. دوره اولیه با سرهای سنگی بدون بدن، با صورت به سمت بالا و همچنین ستون هایی که نیم تنه به روشی بسیار شیک ساخته شده است، مشخص می شود. اما استثناهایی وجود دارد. بنابراین، یک شکل بسیار واقعی از یک موآی زانو زده پیدا شد. اما او در معدن باستانی ایستاده بود. در قرون وسطی، بت های جزیره ایستر به غول تبدیل شدند. به احتمال زیاد، قبیله ها با یکدیگر رقابت کردند و سعی داشتند نشان دهند که مانای آنها قدرتمندتر است. تزئینات هنری در دوره میانه پیچیده تر است. بدن بت ها با کنده کاری هایی پوشانده شده است که لباس ها و بال ها را به تصویر می کشد و روی سر موآی ها اغلب کلاه های استوانه ای بزرگی از توف قرمز ساخته شده است.
حمل و نقل
معمایی کمتر از بت های جزیره ایستر راز انتقال آنها به سکوهای "آهو" بود. بومیان ادعا کردند که موآیخودشان به آنجا آمدند حقیقت مبتذل تر بود. در پایین‌ترین لایه‌های خاک (کهن‌تر)، دانشمندان بقایای یک درخت بومی را یافته‌اند که مربوط به نخل شراب است. این درخت تا 26 متر رشد کرد و قطر تنه های صاف و بدون شاخه آن به 1.8 متر رسید. این درخت به عنوان ماده ای عالی برای چرخاندن مجسمه ها از معادن به ساحل، جایی که آنها روی سکوها نصب می شدند، عمل می کرد. برای برپایی بت ها از طناب هایی استفاده می شد که از بست درخت هاوها بافته می شد. فاجعه زیست محیطی همچنین توضیح می دهد که چرا بیش از نیمی از مجسمه ها در معادن "گیر" کرده اند.
گوش کوتاه و گوش دراز
ساکنان مدرن راپا نویی دیگر احترام مذهبی برای موآی ندارند، اما آنها را میراث فرهنگی خود می دانند. در اواسط دهه 50 قرن گذشته، محقق ثور هیردال راز اینکه چه کسی بت های جزیره ایستر را خلق کرده است، کشف کرد. او متوجه شد که در راپا نویی دو نوع قبیله زندگی می کنند. در یکی، لاله گوش از دوران کودکی با پوشیدن جواهرات سنگین بلند شد. رهبر این قبیله، پدرو آتانا، به ثور هیردال گفت که اجداد در خانواده آنها هنر ایجاد وضعیت موآی و انتقال آنها را با کشیدن به محل نصب به فرزندان خود منتقل کردند. این کاردستی از "گوش کوتاه ها" مخفی نگه داشته می شد و به صورت شفاهی منتقل می شد. به درخواست حیدرال، آتان با دستیاران متعددی از قبیله خود، مجسمه 12 تنی را در یک معدن حک کرد و آن را به صورت عمودی به سکو تحویل داد.
